Diety wykluczające jakiś składnik pokarmowy budzą ogromne kontrowersje. Ich zwolennicy opierają się nie doniesieniach naukowych, badaniach i opiniach lekarzy. Przeciwnicy z kolei, poddają w wątpliwość te nowinki. Powołują się na zdrowy rozsądek, a nierzadko sugerują też, że jest to chwilowa moda albo nawet zmowa producentów, chcących bogacić się na ludzkiej niewiedzy. Jeszcze do niedawna na szeroką skalę promowano picie mleka i spożywanie nabiału. Obecnie, tendencja ta jest zupełnie odwrotna. Jak to naprawdę jest z laktozą i kazeiną? Czy należy się ich obawiać?
Laktoza i kazeina – czym są?
Obydwa te związki znajdują się w mleku. Kazeina jest jego najważniejszym i zdecydowanie przeważającym białkiem, a laktoza to cukier zbudowany z dwóch składowych – glukozy i galaktozy. Do strawienia laktozy niezbędna jest laktaza, czyli enzym znajdujący się w jelitach. W ten sposób może zostać rozbita na cukry proste a tym samym przyswojona przez organizm. Najłatwiej z tym zadaniem radzą sobie niemowlęta, ale z wiekiem zdolność ta zanika, ponieważ mleko matki jest stopniowo zmieniane na inne pokarmy. Dorośli niemal całkowicie tracą tę umiejętność, co skutkuje różnymi dolegliwościami – mogą pojawiać się wzdęcia, gazy, ból brzucha i biegunki. Szacuje się, że nawet 70% z nich cierpi na nietolerancję laktozy. Równie częstym problemem są alergie na kazeinę, które wywołują choroby autoimmunologiczne.
Wady i zalety picia mleka
Oprócz wspomnianych już przypadłości występujących tuż po spożyciu mleka lub jego przetworów, mogą pojawiać się także inne problemy zdrowotne. Wśród nich wymienia się przede wszystkim: trądzik, niepłodność, zaburzenie równowagi hormonalnej, migreny, zespół policystycznych jajników, a nawet depresję, cukrzycę oraz nowotwory. Wbrew dawnym poglądom o dużej zawartości wapnia, mleko może również przyczyniać się do wywoływania osteoporozy. Niektórzy spożywają więc tylko najtłustsze wyroby mleczne: masło, śmietanę i długo dojrzewające sery, które zawierają niezbędne kwasy tłuszczowe oraz witaminy A, D, E i K. Picie mleka zaleca się z kolei głównie dzieciom do 5-tego roku życia z uwagi na jego właściwości stymulujące wzrost. Dorośli mogą natomiast skorzystać z dobroczynnych walorów kefirów lub jogurtów, bogatych w zbawienne dla organizmu probiotyki. Samo mleko zawiera oprócz kazeiny także inne białka, które działają przeciwzapalnie i wspomagają profilaktykę przed niektórymi chorobami.
Produkty bezlaktozowe
Alergie na mleko są coraz bardziej powszechne wśród ludzi, dlatego w odpowiedzi na szczególne potrzeby takich osób powstały produkty bezlaktozowe. Wśród nich znajduje się mleko, ale też jogurty, twarogi, sery, masła. Substancji tej nie zawierają także mleka pochodzenia roślinnego: sojowe, ryżowe, migdałowe, owsiane i kokosowe, które mogą być bezpiecznie spożywane przez osoby nietolerujące laktozy.
Zastąpienie nabiału innymi produktami nie zawsze jest podyktowane fanaberią czy też obecnie panującą modą. Często jest uzasadnione medycznymi pobudkami, a czasem też wynika z wyznawanych poglądów. Bez względu na sytuację – zawsze warto posłuchać własnej intuicji, postępować w zgodzie ze sobą oraz szacunkiem do własnego ciała i zdrowia.